Het is weekend en je moet nu echt je was doen, schoonmaken en die ene vriendin hoognodig bellen. Maar wat doe je? Je pakt nog een kop koffie en kijkt een extra aflevering van je favoriete Netflix-serie. We vertonen het allemaal; uitstelgedrag. De dingen die we echt moeten doen laten we liggen en we zijn ineens heel druk met zaken die helemaal geen prioriteit hebben. In dit artikel kijken we hoe je uitstelgedrag kunt aanpakken en waar het eigenlijk vandaan komt.
De oorzaken van uitstelgedrag
Door uitstelgedrag ervaren we stress. Dat belangrijke examen waarvoor je te laat begint met studeren, die deadline die je mogelijk niet haalt omdat je er te laat aan begint; zomaar wat voorbeelden die ons erg onrustig maken. Waarom vertonen we dan toch steeds opnieuw dit gedrag? Uitstelgedrag kent verschillende oorzaken:
- Reptielenbrein: In de oertijd moest de mens snel reageren. De focus lag op het “hier en nu” en een langetermijnplanning bestond niet. Onze hersenen zijn dus gemaakt om bezig te zijn met beloningen op de korte termijn. Dat glas wijn is is dan leuker dan de afwas doen.
- Genetische aanleg: Uit onderzoek is gebleken dat impulsieve mensen vaker uitstelgedrag vertonen. Ze hebben meer moeite een planning te maken en worden sneller afgeleid.
- Perfectionisme: Mensen met faalangst en perfectionisten stellen ook vaker uit. Door faalangst of een perfectionistische inslag, stel je een taak zo lang mogelijk uit omdat het mis kan gaan; je kunt fouten maken. Als je er niet aan begint, kan het ook niet fout gaan en kun je achteraf de schuld geven aan bijvoorbeeld tijdgebrek.
- Motivatie: Wanneer mensen een verplichting krijgen opgelegd, schieten we in de contramine. We willen autonoom zijn en zelf bepalen en niets “moeten”. Zo raken we gedemotiveerd om aan die opdracht te beginnen; we hebben er dan gewoon geen zin in.
Zoals je ziet lopen de oorzaken uiteen van karaktereigenschappen tot een genetische aanleg. Ook deadlines die ver weg liggen, zorgen ervoor dat we denken nog zeeën van tijd te hebben en dus te laat aan onze opdracht beginnen. Daarnaast geloven ook veel mensen dat ze beter presteren onder druk en hiermee bewust te laat beginnen.
Hoe kun je uitstelgedrag aanpakken?
Uitstelgedrag aanpakken is gelukkig wel mogelijk, waardoor je dit negatieve gedrag leert ombuigen. Hierdoor ga je op termijn een beter gevoel overhouden aan taken die je juist wel op tijd af hebt. Deze tips helpen je om uitstelgedrag te voorkomen:
- Lijstjes: Maak overzichtelijke to-do-lijstjes voor de volgende dag, met haalbare en realistische doelen. Haalbaar betekent, dat je grote opdrachten opknipt in kleine stukken.
- Afleiding: Zorg er voor dat alles wat voor afleiding zorgt uit je buurt is. Dus geen mobiele telefoon in de buurt om even snel je Instagram te checken.
- Vijf minuten: Dwing jezelf om vijf minuten bezig te zijn met die vervelende taak die je steeds uitstelt. Omdat je er eenmaal aan begonnen bent, blijkt in de praktijk dat je al snel langer doorgaat.
- Beloning: Trakteer jezelf op een beloning nadat je bezig bent geweest met datgene waar je zo tegenop zag.
- Tijdstip: Ben jij een ochtendmens? Start dan met die vervelende taken in de ochtend en wacht niet tot het einde van de dag. Zo zit je er ook niet de hele dag tegenaan te hikken. Ditzelfde geldt voor avondmensen, start op het moment van de dag waarop jij het meest productief bent.
Kun je wel wat professionele hulp bij uitstelgedrag gebruiken? Dan kan een training of cursus tegen uitstelgedrag je helpen. Ga eens in gesprek met een leefstijlcoach uit je buurt en kijk wat de coach voor jou kan betekenen. Je vindt de dichtstbijzijnde coach via de listings op deze website.